Αρ.Πρωτ. Δ17α/02/137/ΦΝ437 Αθήνα, 24-12-2004
ΘΕΜΑ:Διευκρινήσεις σχετικά με την εφαρμογή των νέων ρυθμίσεων για τα δημόσια έργα


Σας κοινοποιούμε την απόφαση αρ. 8/22.9.04 του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου (Α.Ε.Δ.) η οποία ερμηνεύοντας τις διατάξεις του άρθρου 7 παρ. 1 του ν.δ. 1266/72 (στα πλαίσια άρσης αμφισβήτησης που δημιούργησαν αντίθετες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Αρείου Πάγου) δέχτηκε ότι "….Η διευθύνουσα υπηρεσία υποχρεούται μέσα σε ένα μήνα από την υποβολή εκ μέρους του αναδόχου του έργου της πιστοποίησης να προβεί στην έγκριση της, γιατί διαφορετικά, αν η ανωτέρω μηνιαία προθεσμία παρέλθει άπρακτη θεωρείται η πιστοποίηση που υποβλήθηκε εγκεκριμένη", "…τυχόν δε μεταγενεστέρως γενόμενη έγκριση της είναι τυπική επιβεβαιώνουσα απλώς τη με την πάροδο της προθεσμίας χωρήσασα έγκριση της υποβληθείσας πιστοποίησης. Η διευθύνουσα υπηρεσία δεν δύναται πλέον να τροποποιήσει την ήδη αυτοδικαίως με την πάροδο του μήνα από την υποβολή της εγκριθείσα πιστοποίηση, διότι εκδιδόμενη αναρμοδίως κατά χρόνο είναι παράνομη".

Σε συνέχεια των εγκυκλίων μας αριθμ. 23/04,24/04 και 25/04, με τις οποίες δόθηκαν οδηγίες για το νέο νομικό πλαίσιο που ίσχυσε στα δημόσια έργα μετά την ισχύ του ν. 3263/04,σας παρέχουμε και τις παρακάτω διευκρινίσεις:

1. α )Με τις διατάξεις του άρθρου 10 του ν.3263/2001 "Μειοδοτικό σύστημα ανάθεσης των δημοσίων έργων και άλλες διατάξεις" (Α’ 179) αναμορφώθηκε το καθεστώς της εκχώρησης του εργολαβικού ανταλλάγματος στις τράπεζες και στα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου. Σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις απαγορεύεται η εκχώρηση των μελλοντικών απαιτήσεων των εργολάβων στα ανωτέρω πιστωτικά ιδρύματα. Σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 12 το" ανωτέρω νόμου 3263/04 ορίζεται ρητά ότι οι διατάξεις του νέου νόμου έχουν εφαρμογή στα έργα των οποίων οι διακηρύξεις θα δημοσιευθούν μετά την έναρξη ισχύος του νόμου (ήτοι μετά από την 28-9-2004). Από τη διατύπωση της διάταξης αυτής προκύπτει ότι ο νόμος θ"ν δίνει αναδρομική ισχύ στις επί μέρους διατάξεις του.

β) Από το συνδυασμό όλων των ανωτέρω προκύπτει ότι ο περιορισμός για την εκχώρηση του εργολαβικού ανταλλάγματος αφορά τις συμβάσεις των δημοσίων έργων οι οποίες θα συναφθούν κατόπιν διαγωνισμών που θα γίνουν μετά την ισχύ του νέου νόμου 3263/04. Συνεπώς δεν έχει εφαρμογή στις συμβάσεις έργων που έχουν συναφθεί με το προηγούμενο νομικό πλαίσιο, το οποίο επέτρεπε την εκχώρηση και των μελλοντικών απαιτήσεων του εργολάβου. Ύστερα από τα ανωτέρω οι τράπεζες και τα λοιπά πιστωτικά ιδρύματα θα πρέπει να δέχονται την εκχώρηση, των προ του ν. 3263/04 συναφθέντων συμβάσεων, σύμφωνα με τις προηγούμενες ισχύουσες διατάξεις, δεδομένου ότι οι διατάξεις του άρθρου 10 του ν. 3263/04 εφαρμόζονται μόνο στις συμβάσεις έργων τα οποία θα δημοπρατηθούν ύστερα από την ισχύ του.

2. Με βάση το παραπάνω σκεπτικό περί μη αναδρομικότητας οι διατάξεις του άρθρου β του ν.3263/04 γισ την έκπτωση του αναδόχου εφαρμόζονται στα έργα των οποίων η διακήρυξη δημοσιεύθηκε μετά την 28.9.04. Στα παλαιότερα έργα εφαρμόζονται οι διατάξεις των παρ. 1 , 2, 4 5, 6, 7, 8, και 9 του άρθρου 6 του ν. 3263/04{σύμφωνα με τις προϋποθέσεις του τελευταίου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 12) και για τα λοιπά θέματα (που δεν ρυθμίζονται στις παραγράφους αυτές) ισχύουν οι σχετικές διατάξεις του άρθρου 47 του π.δ. 609/85, το οποίο παραμένει σε ισχύ για τις εργολαβίες που δημοπρατήθηκαν πριν της 28.9.04.

3. Στη διαδικασία δημοπράτησης των δημοσίων έργων επισημαίνεται ότι ο λογιστικός έλεγχος όλων των κατατιθεμένων προσφορών θα πρέπει να γίνεται υποχρεωτικά και να καταρτίζεται ο σχετικός πίνακας κατάταξης ΑΥΘΗΜΕΡΟΝ προκειμένου να εντοπίζονται οι 10 (πραγματικές) μειοδότριες προσφορές των οποίων τα δικαιολογητικά θα ελέγχονται και αυτά αυθημερόν.

4. Δεδομένου του δημόσιου χαρακτήρα των συνεδριάσεων στις δημοπρασίες των δημοσίων έργων, αντίγραφα των οικονομικών προσφορών που υποβλήθηκαν δικαιούται να ζητήσει και να λάβει (με έξοδά του ) κατά την ημέρα της δημοπρασίας οποιοσδήποτε από τους συμμετέχοντες στο διαγωνισμό.

5. Οσον αφορά την προσθήκη όρων σε διακηρύξεις έργων, σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο τις παρ. 2 του άρθρου 8 του ν. 3263/04, επισημαίνουμε ότι Μετά την υποχρεωτική εφαρμογή από 20.10.04 των πρότυπων διακηρύξεων οι όποιες προσθήκες θα πρέπει να αφορούν αποκλειστικά έργα που έχουν χαρακτηρισθεί με την προβλεπόμενη διαδικασία (γνώμη οικείου τεχνικού συμβουλίου και απόφαση του φορέα κατασκευής) ως ειδικής φύσεως. Σε διαφορετική περίπτωση είναι δυνατή η προσβολή των όρων της διακήρυξης και καθυστέρηση στη διαδικασία. Η σχετική απόφαση χαρακτηρισμού θα πρέπει να κοινοποιείται στη Δ/νη Νομοθετικού Συντονισμού και Κωδικοποίησης (Δ17) της ΓΓΔΕ του ΥΠΕΧΩΔΕ και να αναφέρει σαφώς του επί πλέον όρους. Ειδικοί όρο! θεωρούνται η πιστοληπτική ικανότητα και η εμπειρία στην κατασκευή παρόμοιων, με το δημοπρατούμενο έργων από τους συμμετέχοντες καθώς και η προϋπόθεση κατοχής ιδιόκτητων ειδικών μηχανημάτων για την συμμετοχή στο διαγωνισμό. Οι όροι των πρότυπων διακηρύξεων που αφορούν "Χρηματοδοτική και οικονομική ικανότητα- Τεχνική ικανότητα" στα επαγγελματικά προσόντα και τα αντίστοιχα δικαιολογητικά (που συμπληρώνονται από τις αναθέτουσες Αρχές) αφορούν προφανώς έργα ειδικής φύσεως και θα συμπληρώνονται σε κάθε άλλη περίπτωση συνηθισμένου έργου μόνο για τη νομιμοποίηση της συμμετοχής αλλοδαπών επιχειρήσεων οι οποίες δεν είναι εγγεγραμμένες σε επαγγελματικό μητρώο της χώρας προέλευσης τους . Δεν υπάρχει πρόβλημα στην συμπλήρωση άρθρων της διακήρυξης με προσθήκες απόλυτα συμβατές με την ισχύουσα νομοθεσία(π.χ. πρόσκτηση επιχειρήσεων εγγεγραμμένων στα Νομαρχιακά Μητρώα με αντίστοιχη προσαρμογή των όποιων δικαιολογητικών απαιτούνται για αυτές, προσαρμογή των κρατήσεων στα αντίστοιχα δεδομένα και ισχύοντα για τον κάθε φορέα υλοποίησης κ.λ.π.) Τέλος η προβλεπόμενη στο άρθρο 2 των πρότυπων διακηρύξεων καταβολή ποσού αφορά αποκλειστικά τα έξοδα αναπαραγωγής των τευχών δημοπράτησης που θα κοστολογούνται με πραγματικά στοιχεία κόστους.

6. Οι τιμές των ενιαίων τιμολογίων κοστολογούν τις εργασίες υπό συνήθεις συνθήκες κατασκευής .Δεν ήταν δυνατόν να προβλέψουν και να κοστολογήσουν ειδικές συνθήκες εκτέλεσης των εργασιών Οι ειδικές αυτές συνθήκες (όπως π.χ. είναι θαλάσσιες μεταφορές υλικών, που δεν παρέχεται η δυνατότητα από το ενιαίο τιμολόγιο να προστεθεί η δαπάνη μεταφοράς, μονοπωλιακές καταστάσεις που σε ορισμένες περιοχές διαμορφώνουν τιμές υλικών που επιβαρύνουν δυσανάλογα τις τιμές των αντίστοιχων εργασιών, μεταφορές των υλικών σε δύσβατα σημεία κ.α.) θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη από τις Αναθέτουσες Αρχές και να αποζημιώνονται ιδιαίτερα με τη σύνταξη και προσθήκη στα τιμολόγια Δημοπράτησης επί πλέον άρθρου πρόσθετης αποζημίωσης οφειλόμενης στις κατά τόπους ειδικές συνθήκες, πλήρως αιτιολογημένου. Το άρθρο αυτό θα προσαυξάνει την αντίστοιχη τιμή του ενιαίου τιμολογίου, η οποία όμως σε κάθε περίπτωση θα αποτελεί την υποχρεωτική βασική τιμή της αντίστοιχης εργασίας. Συνεπώς η συγκεκριμένη εργασία θα κοστολογείται στο τιμολόγιο Δημοπράτησης με δύο άρθρα, αυτό του ενιαίου τιμολογίου και το άρθρο της πρόσθετης αποζημίωσης λόγω των (πλήρως αιτιολογημένων) ειδικών συνθηκών. Τα άρθρα πρόσθετης αποζημίωσης λόγω ειδικών συνθηκών θα εγκρίνονται με απόφαση της οικείας Προϊσταμένης Αρχής η οποία θα κοινοποιείται στη Δ/νση Δ17 της ΓΓΔΕ ,

7. Οι επιτροπές διαγωνισμού οφείλουν τηρουμένων των προβλεπόμενων διαδικασιών κλήτευσης των μελών τους σε περίπτωση μη προσέλευσης κάποιου εξ αυτών εφ " όσον βρίσκονται σε απαρτία να προχωρούν άμεσα στο έργο τους με στόχο την ελαχιστοποίηση του χρόνου αναθέσεως των δημοσίων έργων. Δεν είναι απαραίτητη η ύπαρξη ολομέλειας για την λήψη αποφάσεων, εφόσον η επιτροπή βρίσκεται σε απαρτία Σημειώνεται ότι οι τριμελείς επιτροπές βρίσκονται σε απαρτία όταν παρίστανται και τα τρία μέλη. Για τις επταμελείς επιτροπές ισχύει το ήμισυ συν ένα του αριθμού των μελών (σχετικό και το τελευταίο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 3 του ν. 3263/04).

8. Με την αριθμ. Δ17α/09/136/ΦΝ437/23.12.04 απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ εγκρίθηκαν το ενιαίο τιμολόγιο οικοδομικών έργων και η 1η βελτίωση των ενιαίων τιμολογίων υδραυλικών και λιμενικών έργων. Η απόφαση αυτή αποστέλλεται για δημοσίευση στο ΦΕΚ και τα νέα ενιαία τιμολόγια υδραυλικών και λιμενικών καθώς και το ενιαίο τιμολόγιο οικοδομικών έργων θα ισχύουν 10 ημέρες μετά τη δημοσίευση τους στο ΦΕΚ, ημερομηνία για την οποία θα ειδοποιηθούν οι Υπηρεσίες με νεότερη εγκύκλιο.

Τα ανωτέρω τιμολόγια καθώς και την απόφαση έγκρισης τους μπορούν οι Υπηρεσίες να προμηθεύονται στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.minenv.gr από τη Δευτέρα 27.12.2004 ώοτε να προβούν στις απαραίτητες προεργασίες δημοπράτησης των έργων μετά την ισχύ τους. Αναφορικά με την πρώτη βελτίωση των ενιαίων τιμολογίων των υδραυλικών σας ενημερώνουμε ότι βελτιώθηκαν α) οι γενικοί όροι του τιμολογίου β) προσαρμόστηκαν οι τιμές των τσιμεντοσωλήνων, σωλήνων PVC και πολυαιθυλενίου και μερικών άλλων εργασιών στις τιμές της αγοράς. Με τον τρόπο αυτό λύνεται το πρόβλημα που είχε δημιουργηθεί στις Υπηρεσίες που έπρεπε να δημοπρατήσουν ενταγμένα έργα με συγκεκριμένους προϋπολογισμούς οι οποίοι ανατρέπονταν από την εφαρμογή των ενιαίων τιμολογίων. Με τη μείωση που έγινε στις τιμές του ενιαίου τιμολογίου των υδραυλικών μειώνεται αντίστοιχα και ο προϋπολογισμός των έργων έτσι ώστε να επαρκούν οι εγκεκριμένοι προϋπολογισμοί δημοπράτησης
Όσον αφορά στην 1η βελτίωση του ενιαίου τιμολογίου των λιμενικών έργων προστέθηκαν κάποια νέα άρθρα που αφορούν σε εργασίες απαραίτητες στην εκτέλεση των έργων, διαγράφηκαν τα άρθρα της θαλάσσιας μεταφοράς και προσαρμόστηκαν ορισμένες τιμές στις τιμές της αγοράς.
Στην ιστοσελίδα που προαναφέρθηκε δημοσιεύονται πλήρη τα βελτιωμένα ενιαία τιμολόγια υδραυλικών και λιμενικών έργων, όπως αυτά προέκυψαν με τις προαναφερθείσες βελτιώσεις και θα αποσυρθούν τα μέχρι σήμερα υπάρχοντα.
Για τα ενιαία τιμολόγια των οικοδομικών έργων θα ακολουθήσει αναλυτική εγκύκλιος